Weerderheem: Markante dorpsgenoten (27) - dr. Gerardus Kauling

Iemand die met recht een markante dorpsgenoot genoemd mag worden is Gerardus Kauling, arts en tbc-behandelaar. Hij was ook iemand die ver buiten Valkenswaard bekendheid genoot.

Gerardus Engelbertus Antonius Kauling wordt op 5 mei 1855 in Delft geboren als zoon van de uit het Duitse Neuenkirchen afkomstige fabrikantenechtpaar Herman Kauling en Maria Rohling. Gerardus studeert tussen 1879 en 1882 geneeskunde aan de universiteit van Amsterdam en neemt op 23 januari 1883 zijn artsendiploma in ontvangst, waarna hij in 1887 promoveert tot doctor in de geneeskunde. 

Tijdens dat traject trouwt hij begin 1884 in Ewijk met Johanna Philippona (1853) en nog datzelfde jaar wordt hun zoon Ludovicus (1884-1943) geboren. Na afronding van zijn promotie start Kauling in ’s-Hertogenbosch met zijn praktijk. In die stad wordt in 1888 een tweede zoon, Georges geboren (1888-1941). Beide zoons zullen later het seminarie bezoeken, maar voor zover bekend wordt alleen Ludovicus priester. 

In 1890 overlijdt zijn echtgenote, waarna Gerardus in 1892 voor de tweede maal in het huwelijk treedt met leeftijdgenote Adriana Oomen (1855). Dit huwelijk blijft kinderloos en Adriana overlijdt eveneens op jonge leeftijd in 1900 in Rucphen. Daar is Kauling inmiddels gemeentearts is geworden, na eerder te hebben gewerkt en gewoond in St. Oedenrode en Vlijmen. In de eerste gemeente had Kauling ook een ‘bekende Kneipp-inrichting’ opgericht, die hij ‘voor het welzijn der lijdende menschheid met veel ijver en offervaardigheid bestierde’. 

In 1903 verhuist Kauling naar Ginneken, wellicht om dichter bij zijn beide zonen te zijn, die daar op het seminarie IJpelaar studeren. In die periode trouwt hij voor de derde keer, nu met de Valkenswaardse Hendrika Koppens (1870), die daarvóór al ruim tien jaar als dienstbode bij hem in dienst was.

Valkenswaard

Hoewel zijn derde zoon Martinus in 1906 nog in Ginneken wordt geboren, vertrekt het gezin kort daarna naar Valkenswaard waar het zich definitief vestigt. In 1908 viert Kauling zijn 25-jarig jubileum als arts. De naam dr. Kauling staat voor ‘bekwaamheid, plichtsbetrachting’ en velen hebben aan deze geneesheer hun herstel te danken, aldus de pers. 

Toch krijgt zijn behandelmethode ook kritiek te verduren. Desalniettemin breidt hij zijn tbc-praktijk verder uit, die hem uiteindelijk naar schatting zo’n 18.000 gulden per jaar gaat opbrengen. Daarmee komt Kauling in elk geval in 1916 terecht op de lijst van de hoogst aangeslagenen in de directe belasting in de provincie Noord-Brabant. 

Het is dan ook niet vreemd dat hij in dezelfde periode een mooie villa laat bouwen aan de Valkenswaardse Markt. Helaas krijg hij geen gelegenheid om daarvan lang te genieten, want Gerardus Kauling overlijdt na een langdurig ziekbed op 3 augustus 1917 in Valkenswaard. 

Zijn vermogen wordt na zijn overlijden becijferd op meer dan 100.000 gulden. Zijn vijftien jaar jongere derde echtgenote overleeft hem tien jaar en sterft in 1927. Zij zet de apotheek van haar man met behulp van een arts voort tot aan haar overlijden. Hun jongste zoon, Martinus, overlijdt kort na haar in 1928, 22 jaar oud. Hij overleed, wrang genoeg, aan de gevolgen van tbc.

Henk van Mierlo 

Heemkundekring Weerderheem, Oranje Nassaustraat 8F, 5554 AG Valkenswaard