Veel sneeuw, weinig sneeuwpoppen

VALKENSWAARD - In een groot deel van Zuid-Nederland kwam de sneeuw donderdag en vrijdag met dikke vlokken uit de hemel vallen. Volgens deskundigen hangt de vorm van de sneeuw af van een aantal factoren zoals de wind, de temperatuur en de vorm van de ijskristallen waar de sneeuw uit bestaat. 

Door Ton van Helvoort

De dikke vlokken die we zagen, zijn eigenlijk een heleboel kleinere vlokken die in elkaar zijn gehaakt. Van dit soort sneeuw zijn hele mooie sneeuwpoppen maar ook sneeuwballen te maken. En tijdens dagen met sneeuwval, wordt er wel eens gedacht dat het nu echt minder sneeuwt dan vroeger. Of dat ook echt zo is of dat het de indruk van opa en oma is, is niet helemaal duidelijk. Vaak blijven dingen bij vooral ouderen hangen en worden elke keer weer te berde gebracht. 

Witte Kerst

Ouderen zeggen vooral dat er vroeger vaker een witte Kerst was. Het is een ‘witte’ kerst als er op beide kerstdagen in De Bilt om 9 uur in de ochtend een gesloten sneeuwdek is gemeten.
In 2010 lag er 16 centimeter sneeuw. In 1986 lag er in het oosten van het land veel sneeuw op eerste kerstdag. Verspreid over het land kwam het wel voor dat er op een van de kerstdagen ergens sneeuw lag. Voor echt een Kerst met veel sneeuw moeten we terug naar 1964 toen er ongeveer 15 centimeter lag.

Strenge winters 

Ook zeggen vooral ouderen vaak zeggen dat de winters vroeger veel strenger waren. Ze herinneren zich dan onder meer de laatste oorlogswinter. Niet alleen in Nederland was het koud, tijdens de slag om de Ardennen (16 december 1944 – 25 januari 1945) zakte de temperatuur op 25 januari tot - 18 graden. 
Twee jaar later was de winter van 1947 erg koud en iedereen boven een bepaalde leeftijd, herinnert zich de winter van 1963 nog wel. Dat jaar is het recordjaar qua koude in Nederland.  In de jaren zeventig volgden nog twee koude winters, in 1970 en 1979. In andere jaren er wel koudegolven met onder andere in 2012 een extreem lage temperatuur van bijna -19. (https://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten/koudegolven).

Sneeuwpoppen

Volgens wetenschappers warmt Nederland door klimaatverandering snel op. Per jaar stijgt de temperatuur in ons land in de winter bijna een halve graad. Intussen is het de afgelopen week toch nog, en dan vooral in het zuiden, behoorlijk gaan sneeuwen. Valkenswaard en omgeving zag volledig wit.  De sneeuw was gunstig maar er waren niet zoveel sneeuwpoppen te zien. Nog even voor het beeld: een sneeuwpop of sneeuwman droeg een hoed, een sjaal, een wortel als neus, twee kooltjes als ogen en had een bezem vast. Er is een oud liedje over de sneeuwman:
Dag meneer de sneeuwman,
Waar kom je vandaan,
Dag meneer de sneeuwman,
Blijf maar staan,
Hier is een bezem, een stok en een hoed,
Dag meneer de sneeuwman,
Het staat je goed.

Waarom heeft een sneeuwpop altijd een bezem in de hand? Het is waarschijnlijk dat de eerste sneeuwpoppen werden gemaakt door mensen die de straat aan het vegen waren en toen als grap de sneeuwpop hun bezem in de hand stopte. Wat kon het ooit gezellig zijn met het sneeuwballen gooien en dat niet alleen naar elkaar maar ook naar de juf op de speelplaats als ze tenminste niet keek.

En de afgelopen winters?

Er zijn eigenlijk maar een paar winters waarin helemaal geen sneeuw viel waaronder de winter van 2020. Een leuk overzicht is te vinden op de website:
https://frank62weer.com/geschiedenis-sneeuwval-in-nederland